Lees hieronder een beschrijving van de drie voorgestelde thema’s voor de volgende studiereis van het Platform-TL.
Onder de beschrijvingen vind je de mogelijkheid om een keuze te maken uit de drie thema’s.
Een formatieve leercultuur is een onderwijsomgeving waarin leren wordt gezien als een voortdurend proces van groei en ontwikkeling, in plaats van als een reeks eindresultaten. In zo’n cultuur ligt de nadruk op het verzamelen van feedback, reflectie en aanpassing om het leerproces te verbeteren. Een formatieve leercultuur heeft een aantal kenmerken.
Zo is feedback een van de krachtigste middelen die docenten in kunnen zetten om het leren van hun studenten te stimuleren. In een formatieve leercultuur wordt regelmatig en constructieve feedback gegeven en ontvangen. Leerlingen worden aangemoedigd om hun prestaties te evalueren en doelen te stellen voor verbetering. Reflectie is ingebouwd: studenten worden aangemoedigd om na te denken over hun leerervaringen, sterke punten en zwakke punten. Dit helpt hen beter inzicht te krijgen in hun leerproces.
In een formatieve leercultuur worden fouten gezien als leermogelijkheden: fouten worden niet bestraft, maar juist gezien als kansen om te leren en te groeien. Studenten worden aangemoedigd om uitdagingen aan te gaan en risico’s te nemen.
Differentiatie is belangrijk in een formatieve leercultuur. Omdat elk individu uniek is, wordt differentiatie in de aanpak van leren aangemoedigd. Docenten passen hun instructie aan om tegemoet te komen aan de diverse behoeften en interesses van studenten. Daarnaast wordt zelfsturing gestimuleerd. Studenten worden aangemoedigd om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. Ze leren plannen, doelen stellen en hun voortgang volgen.
Een formatieve leercultuur bevordert een positieve leermotivatie, creativiteit en kritisch denken. Het uiteindelijke doel is om studenten handvaten te geven om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en voortdurend te groeien en te ontwikkelen in hun kennis en vaardigheden.
In de regio Noord-Holland hebben het Jan Arentsz in Alkmaar, het Atlas College in Hoorn en Stichting Voortgezet Onderwijs Kennemerland een samenwerkingsovereenkomst ondertekend om praktijkgericht onderzoek in het voortgezet onderwijs te initiëren, stimuleren en te bevorderen. Het instellen van een Autocraat speelt hierin een belangrijke rol. Dit is een vindplaats én werkplaats voor onderzoek; het verbindt praktijk en theorie, onderwijs en onderzoek, en met de resultaten – van hele kleine vragen tot grote vragen – werken we aan verbetering van het onderwijs.
We zien in het onderwijs dat een steeds grotere groep scholen op zoek is om het praktijk onderzoek te koppelen aan de ontwikkelingen binnen de school. Enerzijds om de docenten in de stand van nieuwsgierigheid te zetten, anderzijds om te ontdekken welke aanpassingen er gedaan zouden moeten worden om maatregelen/beleid of ontwikkelingen binnen het onderwijs succesvoller te kunnen implementeren of aan te passen.
Ook de overheid spreekt over meer evidence informed werken. Wat verstaan we daar nu precies onder en waar kunnen we leren van goede voorbeelden.
Het realiseren van een onderzoekscultuur kost tijd en wordt te vaak gekoppeld aan wetenschappelijk onderzoek. Dat is hier niet het idee. Waar in de wereld zijn landen te vinden die praktijkgericht onderzoek al in het funderend onderwijs succesvol hebben geïmplementeerd?
“De toepassing van nieuwe technologieën maakt het mogelijk om onderwijsambities waar te maken. Flexibiliteit in het onderwijs, meer inclusief onderwijs, leermiddelen op maat: dat is in potentie allemaal beter te ondersteunen dankzij technologische trends die nu in opkomst zijn”. Dit citaat komt uit een publicatie van Kennisnet www.kennisnet.nl/publicatries/belangrijkste–technologische-trends-voor-het-onderwijs 13-12-2023.
Tegelijkertijd zien we in de wereld om ons heen (en dus ook in het onderwijs) de roep om voorzichtig te zijn met digitale middelen. Wat doen al die prikkels met onze kinderen, met onszelf.
Het is tijd om de kansen die er liggen, maar ook de uitdagingen en bedreigingen die al die technologische ontwikkelingen met zich meebrengen, samen te onderzoeken om er vervolgens zelf richting aan te geven.
De volgende studiereis gaat naar die landen die reeds een aantal stappen hebben gezet in die verkenning. Wat kunnen we van hen leren, waar liggen de kansen, de uitdagingen en de bedreigingen. Met die bagage kunnen we, als onderwijsmensen, een goede bijdrage leveren aan zowel het publieke als het schoolinterne gesprek over technologie en onderwijs.